Trách nhiệm của Cục đăng ký kinh doanh trong việc “doanh nghiệp 144.000 tỷ đồng”

Hiện nay pháp luật Việt Nam không quy định doanh nghiệp khi thành lập phải chứng minh số vốn điều lệ mà doanh nghiệp đăng ký. Tuy nhiên, có một số trường hợp doanh nghiệp khai khống số vốn điều lệ lên quá cao, cụ thể trong trường hợp doanh nghiệp 144.000 tỷ đồng xôn xao dư luận. Vậy trách nhiệm của Cục đăng ký kinh doanh là gì trong trường hợp này? Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ thông tin đến các bạn vấn đề này.

1. Cục đăng ký kinh doanh

1.1 Khái quát

Cục Quản lý đăng ký kinh doanh trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư – đơn vị chủ quản của Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia – được thành lập theo Quyết định số 1659/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, có chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đăng ký kinh doanh.

1.2. Chức năng của Cục quản lý đăng ký kinh doanh

Theo quy định tại Quyết định số 1888/QĐ-BKHĐT thì:

“1. Chủ trì hoặc tham gia xây dựng, soạn thảo cơ chế, chính sách và các văn bản quy phạm pháp luật về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã và các loại hình khác theo quy định của pháp luật trình cấp có thẩm quyền ban hành.

2. Ban hành hoặc tham gia xây dựng hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo về quy trình chuyên môn, nghiệp vụ, biểu mẫu, chế độ báo cáo phục vụ công tác đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã và các loại hình khác theo quy định của pháp luật cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh, cấp huyện và các tổ chức, cá nhân trên phạm vi cả nước.

3. Theo dõi, giám sát, tổng hợp tình hình thực hiện đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã và các loại hình doanh nghiệp khác theo quy định của pháp luật trên phạm vi cả nước; theo dõi, tổng hợp tình hình sau đăng ký doanh nghiệp.

4. Về thông tin đăng ký doanh nghiệp và các loại hình khác:

 a) Tổ chức xây dựng, quản lý, vận hành Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã;

 b) Chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan trong việc kết nối và trao đổi thông tin về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã và các loại hình khác theo quy định của pháp luật;

c) Cung cấp thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã cho các tổ chức, cá nhân; 

d) Phát hành ấn phẩm, tài liệu hướng dẫn, phổ biến pháp luật về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã và các loại hình khác theo quy định của pháp luật.

5. Hướng dẫn, đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc lĩnh vực phụ trách của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh cho cơ quan đăng ký kinh doanh và tổ chức, cá nhân khi có yêu cầu.

6. Thực hiện hợp tác quốc tế về các lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh;

7. Quản lý tổ chức, biên chế, tài sản được giao theo quy định của pháp luật và phân cấp của Bộ;

8. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo phân công của Bộ trưởng.“

2. Trách nhiệm của Cơ quan đăng ký kinh doanh trong việc “doanh nghiệp 144.000 tỷ đồng”

2.1. Sơ lược về “doanh nghiệp 144.000 tỷ đồng”

Theo thông tin từ Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, trong tháng 1-2020, một doanh nghiệp (DN) đã đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký 144.000 tỉ đồng (tương đương 6,3 tỉ USD).

Công ty vừa đăng ký thành lập vào ngày 17-1-2020 là Công ty cổ phần tư vấn đầu tư quốc tế và Dịch vụ thương mại USC. Công ty có trụ sở chính ở thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội. Công ty này đăng ký 59 ngành, nghề kinh doanh như xây dựng, bất động sản, vận tải, buôn bán máy móc thiết bị, buôn bán kim loại, quặng… thậm chí là kinh doanh cả chăn, ga, gối nệm.

Doanh nghiệp có vốn đăng ký 144.000 tỉ đồng còn đăng ký kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục từ cấp mẫu giáo đến đào tạo Đại học, đào tạo Thạc sĩ, đào tạo Tiến sĩ. Người đại diện pháp luật của công ty là ông Trần Gia Phong (SN 1979), chỗ ở hiện tại là huyện Đan Phượng, TP Hà Nội.

Tuy nhiên, khác với hình dung của mọi người, siêu doanh nghiệp này có trụ sở trong xóm, căn nhà cấp 4 đơn sơ, những cổ đông góp vốn lại là những người lo chạy từng bữa cơm.

2.2. Trách nhiệm của cơ quan đăng ký kinh doanh

Cơ quan đăng ký kinh doanh là cơ quan đầu tiên tiếp nhận thông tin bất thường và đưa ra thông báo nhắc nhở đến doanh nghiệp, đồng thời đưa thông tin đến các cơ quan quản lý nhà nước khác như cơ quan thuế, quản lý thị trường, cơ quan công an để kịp thời xử lý tội phạm, tránh thông tin sai lệch ảnh hưởng đến nền kinh tế.

Nhận thấy số vốn đăng ký quá lớn, có sự bất thường nên cơ quan đăng ký kinh doanh đã trao đổi với doanh nghiệp và thông báo rõ cho doanh nghiệp về nghĩa vụ phải góp đủ số vốn đã cam kết trong vòng 90 ngày. Đồng thời, Cơ quan đăng ký kinh doanh cũng thông tin đến doanh nghiệp những quy định của Luật doanh nghiệp về việc khai khống vốn điều lệ, không khai báo khi không góp đủ vốn điều lệ, chế tài xử lý trong những trường hợp trên.

Nếu doanh nghiệp khẳng định sẽ góp đủ theo cam kết, thì căn cứ vào hồ sơ mà cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cấp Chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp này, ngày 4/3 vừa qua, doanh nghiệp đã nộp hồ sơ giải thể theo quy định. Sau khi nhận được hồ sơ giải thể của doanh nghiệp, cơ quan đăng ký kinh doanh đã chuyển hồ sơ sang cơ quan thuế để kiểm tra tình trạng thuế của doanh nghiệp và cơ quan thuế đã phản hồi rằng doanh nghiệp này chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế  tại cơ quan thuế.

Cơ quan công an dựa vào thông báo của Cục đăng ký kinh doanh cũng có thể điều tra hành vi làm giả hồ sơ và xử lý theo quy định của pháp luật.