Thành lập công ty con như thế nào?

Nhiều nhà đầu tư đã có công ty nhưng vẫn muốn thành lập một công ty khác để phát triển một lĩnh vực khác. Vì vậy hình thức công ty con ngày càng được ưa chuộng. Việc thành lập công ty con như thế nào? Công ty con có những ưu và nhược điểm gì? Cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Công ty con là gì?

Không có định nghĩa nào về công ty con, tuy nhiên điều 195 Luật Doanh nghiệp có nêu một công ty được xem là công ty mẹ của một công ty khác khi:

– Chi phối về mặt tài chính: Công ty đó sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần phổ thông của công ty đó.

– Chi phối về mặt cơ cấu quản lý: Có quyền quyết định bổ nhiệm đa số hoặc tất cả thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc, Tổng giám đốc.

– Chi phối về mặt kinh doanh: Có quyền sửa đổi, bổ sung Điều lệ của công ty.

Mối quan hệ giữa công ty mẹ và công ty con :

• Hai cá thể có quan hệ mẹ con tuy nhiên là hai tổ chức có tư cách pháp nhân và tài sản riêng;
• Cả hai tổ chức có liên hệ với nhau về mặt lợi ích;
• Công ty mẹ có thể chi phối các vấn đề của công ty con;
• Công ty mẹ chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn góp của mình.

Công ty mẹ có những quyền và nghĩa vụ với công ty con như sau:

“1. Tùy thuộc vào loại hình pháp lý của công ty con, công ty mẹ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình với tư cách là thành viên, chủ sở hữu hoặc cổ đông trong quan hệ với công ty con theo quy định tương ứng của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Hợp đồng, giao dịch và quan hệ khác giữa công ty mẹ và công ty con đều phải được thiết lập và thực hiện độc lập, bình đẳng theo điều kiện áp dụng đối với chủ thể pháp lý độc lập.

3. Trường hợp công ty mẹ can thiệp ngoài thẩm quyền của chủ sở hữu, thành viên hoặc cổ đông và buộc công ty con phải thực hiện hoạt động kinh doanh trái với thông lệ kinh doanh bình thường hoặc thực hiện hoạt động không sinh lợi mà không đền bù hợp lý trong năm tài chính có liên quan, gây thiệt hại cho công ty con thì công ty mẹ phải chịu trách nhiệm về thiệt hại đó.

4. Người quản lý công ty mẹ chịu trách nhiệm về việc can thiệp buộc công ty con thực hiện hoạt động kinh doanh theo quy định tại khoản 3 Điều này phải liên đới cùng công ty mẹ chịu trách nhiệm về thiệt hại đó.

5. Trường hợp công ty mẹ không đền bù cho công ty con theo quy định tại khoản 3 Điều này thì chủ nợ hoặc thành viên, cổ đông có sở hữu ít nhất 01% vốn điều lệ của công ty con có quyền nhân danh chính mình hoặc nhân danh công ty con yêu cầu công ty mẹ đền bù thiệt hại cho công ty con.

6. Trường hợp hoạt động kinh doanh theo quy định tại khoản 3 Điều này do công ty con thực hiện đem lại lợi ích cho công ty con khác của cùng một công ty mẹ thì công ty con được hưởng lợi phải liên đới cùng công ty mẹ hoàn trả khoản lợi được hưởng cho công ty con bị thiệt hại.”

Những hạn chế mà công ty mẹ và công ty con không được làm:

• Công ty con không được đầu tư mua cổ phiếu, cổ phần, góp vốn vào công ty mẹ. Các công ty con của cùng 1 công ty mẹ cũng không được thực hiện chéo việc đầu tư mua cổ phiếu, cổ phần, góp vốn lẫn nhau;
• Các công ty còn có cùng công ty mẹ sở hữu ít nhất 65% vốn nhà nước không được cùng góp vốn thành lập công ty mới.
  

2. Thành lập công ty con như thế nào?

Hồ sơ thành lập công ty con cũng giống như hồ sơ thành lập công ty thông thường. Công ty con nên chọn các hình thức doanh nghiệp là Công ty cổ phần, Công ty TNHH 1 thành viên hoặc Công ty TNHH 2 thành viên trở lên.

Theo nghị định 122/2020/NĐ-CP thì quy trình thủ tục thành lập công ty con cũng giống như thủ tục thành lập công ty thông thường tương ứng.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ để đăng ký kinh doanh. Tùy vào loại hình công ty mà những loại hồ sơ yêu cầu có khác nhau.

Bước 2: Nộp hồ sơ, nộp tiền phí lệ phí theo quy định và nhận Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Bước 3: Công bố thành lập doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia.

Việc công bố nội dung đăng ký doanh nghiệp sẽ được thực hiện ngay tại thời điểm doanh nghiệp nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh, phí công bố cũng sẽ được thu tại thời điểm này.

Bước 4: Thực hiện thủ tục khắc dấu, thông báo mẫu dấu của doanh nghiệp.

Sau khi hoành thành các thủ tục và nhận được giấy chứng nhận thành lập doanh nghiệp, chủ sở hữu có thể trực tiếp hoặc ủy quyền cho cá nhân, tổ chức khác thực hiện các thủ tục với đơn vị khắc dấu để tạo con dấu pháp nhân cho doanh nghiệp mình.

Việc chuẩn bị hồ sơ đăng ký doanh nghiệp phù hợp với loại hình doanh nghiệp mà mình đã lựa chọn không quá khó. Thành phần hồ sơ về cơ bản sẽ bao gồm:

• Giấy đề nghị đăng ký kinh doanh do đại diện pháp luật công ty;
• Điều lệ công ty;
• Danh sách thành viên, cổ đông (nếu có);
• Chứng từ chứng minh nhân thân của chủ sở hữu doanh nghiệp, thành viên, cổ đông là cá nhân;
• Chứng từ chứng minh tổ chức là chủ sở hữu doanh nghiệp, thành viên, cổ đông là tổ chức;
• Các tài liệu liên quan khác.

Hồ sơ thành lập công ty con ngoài những giấy tờ trên còn cần những giấy tờ sau:

• Quyết định của chủ sở hữu, chủ tịch hội đồng thành viên, hội đồng quản trị về việc cử người góp vốn hoặc quản lý công ty con;
• Bản sao chứng minh nhân dân của người được công ty mẹ cử góp vốn và quản lý;
• 1 bản sao y Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của công ty mẹ.

Thời gian xử lý hồ sơ và cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp được thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 26 Luật Doanh nghiệp 2020: 

“5. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh có trách nhiệm xem xét tính hợp lệ của hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và cấp đăng ký doanh nghiệp; trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh phải thông báo bằng văn bản nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho người thành lập doanh nghiệp. Trường hợp từ chối đăng ký doanh nghiệp thì phải thông báo bằng văn bản cho người thành lập doanh nghiệp và nêu rõ lý do.”